Aan de andere kant van de lijn wordt het nog amper begrepen. “Ziekenhuiszorg en medicijnen worden wel vergoed vanuit de basisverzekering. Maar eerst komt dat voor € 385 ten laste van het eigen risico.” Deze zin heb ik meer dan honderd keer uitgesproken. Tot afgelopen vrijdag werkte ik in het klantencontact bij een zorgverzekeraar. Heel vaak heb ik moeten uitleggen hoe het eigen risico werkt. Heel vaak heb ik moeten vertellen dat dit nou eenmaal is hoe de zorg in Nederland georganiseerd is. Maar is dat wel zo vanzelfsprekend? Door het hoge eigen risico komen veel mensen in de problemen. Daarbij wordt het bedrag elk jaar hoger. Nu is het moment om daar een tegengeluid op te bieden! Op het partijcongres wordt dit weekend een motie (p.105) besproken om het eigen risico af te schaffen. In de politiek kan het tij gekeerd worden. Stem voor deze motie!
Het idee achter het eigen risico is om onnodige zorgkosten te remmen. Daarin is het niet geslaagd. Hoewel het eigen risico is gestegen, zijn ook de premies toegenomen en stijgen de zorgkosten. Ook kiezen steeds meer mensen voor vrijwillig eigen risico. Nu is het eigen risico slechts verworden tot een bedrag waarvan de zieken het zien als een onvermijdelijke betaling. Tegelijkertijd stunten de gezonde mensen er mee om een zo laag mogelijke premie te betalen. En dan maar roepen dat de zorg in Nederland gebaseerd is op solidariteit. Solidariteit betekent onder andere dat je als gezond persoon wat extra betaalt omdat je weet dat als je zelf ziek bent, een ander ook voor jou betaalt. Dit soort solidariteit is steeds verder te zoeken. Nu is het moment om aan de rem te trekken. Het moet anders. De zorg is geen beleggingsproduct. Je gezondheid is je belangrijkste bezit.
Er wordt aan alle kanten gestunt met het eigen risico. Doordat veel mensen het vrijwillig eigen risico onderschatten, kunnen zorgverzekeraars lage premies tonen. Dit zonder te wijzen op de mogelijke gevolgen. Ondertussen zijn er volop budgetpolissen in omloop, waarbij de zorgverzekeraar voorschrijft naar welk ziekenhuis je moet gaan. De Jonge Socialisten hebben hier een vuist tegen gemaakt met hun actie ‘On-Zekur’. Hiermee lieten ze zien dat veel jongeren in de problemen komen door budgetpolissen en hoge eigen risico’s. Jammer genoeg lijkt het afschaffen van de budgetpolis ver weg. Ook is minderen van het eigen risico nog lang niet in zicht. Daarom moet voor deze motie gestemd worden voor afschaffing van het eigen risico. De motie spreekt uit het eigen risico te halveren in opmaat naar een volledige afschaffing. Nu is afschaffing in een coalitie met de VVD nog lastig, maar halveren moet haalbaar zijn. In het verkiezingsprogramma kan dan vanuit de PvdA een duidelijk ‘nee’ geroepen worden tegen het almaar hoger wordende eigen risico.
Het is lastig uitleggen dat zorg die wel vergoed wordt vanuit de basisverzekering, alsnog moet worden betaald in de vorm van eigen risico. Dat mensen het vrijwillig eigen risico niet begrijpen of overschatten, is dan ook geen uitzondering. Vooral jongeren kunnen soms net rondkomen en worden dan, gelokt door een lage premie, verrast door een eigen risico van boven de € 800. Vaak komt men er ook pas achter wat een hoog eigen risico betekent als het al is opgelegd. Dan kan de zorgverzekering vaak niet meer gewijzigd worden. Herhaling van een hoge eigen-risiconota is dan zeer waarschijnlijk. Stress, problemen en schulden zijn het gevolg. Mocht je daarvoor naar de psycholoog gaan, dan betaal je natuurlijk wel eerst eigen risico. De betalingsproblemen door het eigen risico zijn niet te ontkennen en nemen toe. Vooral de minder kapitaalkrachtige verzekerden moeten er aan geloven. En voor de gezonde welvarende Nederlander is de premiekorting door het eigen risico hooguit een extra zakcentje. Het is niet in verhouding. Ook lijkt het hebben van een visie niet meer van deze tijd. Daarom is juist nu het moment om als sociaaldemocraten een vuist te maken. Stem voor de motie op het congres! Want de zorgen om het eigen risico zijn niet voor iedereen even groot.
