In mijn ogen zijn er geen twee mensen te vinden die beter de Nederlandse droom personifiëren dan mijn eigen ouders. Mijn vader, geboren in een orthodox gereformeerd familie, die van het LTS zichzelf naar hogeschool werkte aan de ene kant. Maar in gelijke mate mijn moeder die eigenlijk geen journalist mocht worden.. Het verhaal van twee mensen die door keihard werken hun dromen konden realiseren. Het ideaal van de meritocratie.
Nederland wordt steeds meritocratischer, maar dat wordt vaker gebruikt om onder onze verantwoordelijkheden uit te komen. Wanneer door de meritocratie succes een keuze is geworden, dan is gebrek aan success je eigen fout. Niet alleen dat, in de meritocratische denkwijze is iemand dan minderwaardig aan een ander. Mislukkingen zijn niet meer het gevolg van omstandigheden of ongeluk maar genetische defecten. Het stelt ons in staat om problemen tenegeren, omdat het zo zou horen. (Beer, 2016)
Bijvoorbeeld, in het onderwijs neemt de ongelijkheid zelfs in de korte termijn toe in plaats van af (Staat van het Onderwijs 2015/2016 , 2017) (al helemaal in de huidige Coronacrisis (Bol, 2020)), wordt door middel van externe hulpmiddelen de meritocratie ontwijkt (Beer, 2016), en is de segregatie op de hoogte van tussen zwarte en witte scholen in Amerika (van de Werfhorst, 2018). Ook nemen de kansen voor studenten om door te stromen naar een hoger niveau steeds verder af (Elffers, 2019); Neem als voorbeeld de deficiënties voor universiteiten. Als je kijkt naar mijn school, TU Delft, dan zie je dat je gemiddeld voor twee vakken VWO niveau eindexamen moet doen en voor sommige zelfs vier (BSc met NL diploma, z. j.). Probeer dat maar te doen met een VMBO-t diploma zonder wiskunde. MBO studenten met een niet-westerse achtergrond moeten vier keer zo vaak een sollicitatiebrief sturen dan andere studenten (Zaken, 2018), bovendien gaan 40% van onderzochte uitzendbureaus akkoord met verzoeken vanuit opdrachtgevers om te discrimineren. (Publicaties, 2019).
Dit terwijl in Nederland onderwijsniveau een belangrijkere rol begint te spelen. Met de nieuwe innovaties zoals daten voor hoogopgeleiden, winkels voor hoger opgeleiden en de toenemende verschillen tussen regio’s (Latten, Kooiman & Bontje, 2017). Het is zelfs zo ver dat je zou kunnen spreken van een transformatie van een klassensamenleving naar een opleidingssamenleving. Je ziet dan ook dat mensen het soort school dat je naar toe gaat zien als een steeds belangrijkere scheidslijn (Burgerperspectieven 2020 |1 , 2020) en het opleidingsniveau stemgedrag begint te domineren. (Ganzeboom &Arab, z. j.)
De Nederlandse Droom moet er zijn voor iedereen, maar belangrijker nog is de Nederlandse nachtmerrie. Wat blijft er over als niks lukt? Als al je dromen aan flarden gaan? Wat is het minimum dat we aan mensen moeten beiden? Laten we niet blind staren op hoe we het plafond hoger krijgen, terwijl mensen nog op de begane grond staan. Vergeet niet om ook naar de vloer te kijken, daar staan we immers allemaal op.
Voor mij is de Nederlandse droom ook dat mensen de kans krijgen om te groeien en dat ze door hard werken ze hun dromen waar kunnen maken en hun zelf mogen zijn. Dat mijn zus mag houden van haar vriend, maar hetzelfde opgaat voor mijn broer en zijn man. Als je wilt groeien, moeten de wegen altijd voor je open staan. Maar mocht het toch allemaal niet lukken, dan dient er ook altijd nog een tweede kans te zijn. Iedereen in ons land heeft recht op een nieuwe dag, een droom om te koesteren en de kans om die droom waar te maken.
Literatuur
Beer, P. d. (2016). Meritocratie: op weg naar een nieuwe klassensamenleving? Amsterdam University Press.
Bol, T. (2020). Inequality in homeschooling during the corona crisis in the netherlands. first results from the liss panel. Verkregen van https://thijsbol.com/wp-content/uploads/2020/04/liss_databrief.pdf doi: 10.31235/osf.io/hf32q
Bsc met nl diploma. (z. j.). Verkregen van https://www.tudelft.nl/onderwijs/toelating-en-aanmelding/bsc-nederlands-diploma/
1-toelatingseisen/#c39206
Burgerperspectieven 2020 |1. (2020). Sociaal en Cultureel Planbureau. Verkregen van https://www.scp.nl/binaries/scp/documenten/
publicaties/2020/03/31/cob-2020/Burgerperspectieven_2020_1.pdf
Elffers, L. (2019, Jun). Het is het stelsel, stupid! Socialisme & Democratie, 2019 (3). Verkregen van https://www.wbs.nl/publicaties/het-het
-stelsel-stupid
Ganzeboom, H. & Arab, Y. (z. j.). De invloed van opleidingsniveau op partijkeuze in nederland. Koninklijke Nederlandse Akademie van
Wetenschappen. Verkregen van https://dans.knaw.nl/nl/actueel/GanzeboomenArab.pdf
Latten, J., Kooiman, N. & Bontje, M. (2017, Jun). Toenemende ruimtelijke verschillen in opleiding. DEMOS, 33 (6). Verkregen van https://nidi.nl/demos/toenemende-ruimtelijke-verschillen-in-opleiding/
Publicaties. (2019). Ministerie van Algemene Zaken. Verkregen van RapportMysterycalling-onderzoekarbeidsmarktdiscriminatie
Staat van het onderwijs 2015/2016. (2017). Inspectie van het Onderwijs. Verkregen van https://www.onderwijsinspectie.nl/binaries/onderwijsinspectie/documenten/rapporten/2017/04/12/staat-van-het-onderwijs-2015-2016/StaatvanhetOnderwijsgeheel.pdf
Van de Werfhorst, H. (2018, Dec). Merocratisering leidt tot waterbedeffect in het onderwijs. Economische Statistische Berichten, 103 (4768), 544–546. Verkregen van http://hermanvandewerfhorst.socsci.uva.nl/wp-content/uploads/2019/01/ESB2018.pdf
Zaken, A. (2018, Aug). Kamerbrief over gelijke kansen en stagediscriminatie in het mbo. Ministerie van Algemene Zaken. Verkregen van https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2018/08/28/kamerbrief-over-gelijke-kansen-en-stagediscriminatie-in-het-mbo
