Waarom de PvdA haar waarden niet kan missen

Afgelopen weekend schreef mijn bestuursgenoot Jordy Rutten een stuk (‘Waarom de PvdA Jacques Monasch niet kan missen’) dat mij deed fronsen op een dusdanige manier, dat ik vrees dat ik nu al, in mijn jonge leven, getekend ben met een stel lelijke rimpels op mijn voorhoofd. Niet alleen prees hij op onbegrijpelijke wijze een Kamerlid de lucht in dat wat mij betreft in dit stuk niet eens het vermelden waard is, ook schetste hij een beeld van hoe de PvdA zich tot haar achterban, in het bijzonder ten aanzien van het vluchtelingenvraagstuk, verhoudt. Het beeld wat hij neerzet stemt weinig hoopvol, maar gelukkig is er een alternatief.

Ik deel de analyse van mijn collega dat nieuwe politieke scheidslijnen niet alleen meer gaan over links versus rechts, of progressief versus conservatief, maar voornamelijk over globaliseringswinnaars versus globaliseringsverliezers, de facto hoogopgeleiden versus laagopgeleiden. Deze analyse is overigens niet nieuw. Dat er echter nu een allerbepalend momentum zou zijn waarop de PvdA neigt te kiezen voor de ene of de andere laatstgenoemde groep, en gezien het ‘arrogante, wereldvreemde en pseudo-kosmopolitische partijkader’ steeds meer de kant op schuift van GroenLinks en D66, deel ik niet.

De kracht van de PvdA schuilt júíst in het verbinden van beide groepen: in het verleden, in het heden en ook in de toekomst. Niet omdat deze groepen kiezers bij elkaar potentieel het grootste zetelaantal opleveren, maar omdat deze binding een sociaaldemocratisch ideaal op zich is: juist PvdA’ers, of dat nu het partijkader of het electoraat is, kiezen voor een verhaal waar waarin deze bindingsopgave onderdeel uitmaakt van het afwegingskader waarbinnen politieke beslissingen worden gemaakt. Daarom zijn we door de bank genomen heel erg voor sociale zekerheid, maar wél op een manier die op te brengen is door de middenklasse. Daarom zijn we heel erg voor duurzaamheid, maar wél op een manier zodat niet alleen hogere inkomens zonnepanelen, goede isolatie en een Lexus hebben.

Noem me een rasoptimist, maar ik geloof dat PvdA’ers zich terdege van deze bindingsopgave bewust zijn. Daarom is de PvdA ook niet voor het rücksichtslos opnemen van vluchtelingen in het kader van onuitputtelijke medemenselijke compassie (Jordy’s GroenLinks-grachtengordel-lijn), maar hobbelt het ook niet achter de sentimenten, aangewakkerd door een kleine, zichzelf overschreeuwende, de media dominerende minderheid aan waar andere partijen nu handig garen bij spinnen (de PVV-turbopopulisme-lijn). Binnen de partij is hier uiteraard genoeg discussie over, en hoewel iedereen deze vechtpartij-mentaliteit wel eens zat is, ben ik blij dat binnen de PvdA deze discussie gevoerd kán worden. Kiezen voor binding is immers nu eenmaal niet het kiezen voor de makkelijke weg, en daar mag best voor geknokt worden.

Wie oplet ziet keer op keer politici als Attje Kuiken een ‘warm hart, koel hoofd’-verhaal bepleiten waarin ruimte is voor medemenselijke compassie, maar ook voor de zorgen in de samenleving. Recent nog in een stuk over vluchtelingen: “Vele duizenden vluchtelingen trekken door Europa. Dag na dag zien we beelden die door merg en been gaan. […] Wij kunnen ons gezicht niet afwenden. […] En dat betekent ook dat we een antwoord bieden op de terechte zorgen van mensen over bijvoorbeeld de locaties waar we vluchtelingen opvangen en de hoge woningnood.”

Nee, dit verhaal landt nog niet helemaal lekker. En nee, het lijkt nog geen handvatten te bieden voor concrete oplossingen. Maar het is typische PvdA-zelfkastijding dat we boos zijn dat we nog geen pasklaar antwoord op het vluchtelingenvraagstuk hebben gevonden, terwijl nog geen enkele andere partij wel in de buurt is van een (realistische) oplossing. Noem me wederom een rasoptimist, maar ik denk dat er aan de hand van onze rode wortels, onze sociaaldemocratische waarden, een goede lijn is ingezet: het waarborgen van bestaanszekerheid. Voor Nederlanders, maar juist vanuit de traditie van de socialistische internationale ook voor anderen. Het waarborgen van binding. Tussen Nederlanders onderling, maar ook tussen Nederlanders en nieuwkomers.

Het mooie van een partij met zulke diepgewortelde idealen is dat je niet al je hoop hoeft te vestigen op een zogenaamde Messias die deze waarden vertolkt. Laten we dus geen individuen op een schild hijsen, maar vooral wél onze waarden.


Janneke Holman avatar

Deel Dit ARtikel

Verder Lezen?