De historici zullen zich nog lang afvragen wie nou de Den Uyl-lezing 2012 heeft gehouden. Afgaande op De Volkskrant van dinsdag 11 december, was het Diederik Samsom die afgelopen maandag de Den Uyl-lezing, ‘een grote traditie in de PvdA’, hield.
Misschien was de verslaggever te laat en schoof hij pas aan toen Samsom op het podium stond. Of, en dat zou jammer zijn, viel hij in slaap bij een van de twee andere sprekers. Saskia Noorman-Den Uyl had de avond met mooie woorden en herinneringen aan haar vader ingeleid. Paul Kalma zette het gedachtegoed van Joop den Uyl uiteen en stelde de vraag wat wij met zijn politieke erfenis aanmoeten.
De Stichting Dr. J.M. den Uyl-lezing had uitnodigingen verstuurd voor een ‘bijzondere bijeenkomst’ die in het teken zou staan van de betekenis en actualiteit van het gedachtegoed van Joop den Uyl. Het is op 24 december aanstaande immers vijfentwintig jaar geleden dat Den Uyl overleed. Het was dan ook passend om twee van Den Uyls opvolgers aan het woord te laten. Paul Kalma gaf als oud-directeur van de Wiardi Beckman Stichting de eigenlijke lezing, Diederik Samsom hield als leider van de Partij van de Arbeid een toespraak.
Eerst de ideeën, daarna de politiek. Het lijkt een arbeidsdeling te zijn geworden. Met als gevolg, verzuchten velen, een visieloze, technocratische politiek. (Dat er aan de kant van de ideeën ook iets mis is, hoor je dan weer minder vaak.) In ieder geval kunnen we constateren dat Den Uyl de laatste persoon is geweest die zowel partij-ideoloog als partijleider was.
De geest van Den Uyl zou hier voor verbinding kunnen zorgen. De bijeenkomst van maandag bewees, dat zowel denkers als politici zich door Den Uyl kunnen laten inspireren. Te wanhopen hoeven we dus niet. Als we het denken en het doen maar bij elkaar brengen. Als we politici vragen inhoudelijk te reageren op kritiek, als we denkers vragen een praktische leidraad te formuleren. Samsom ging nog niet echt in op het verhaal van Kalma, maar er zullen meer gelegenheden volgen. Kalma benadrukte het belang van levendig debat in een politieke partij en de noodzaak van het articuleren van een bredere visie dan een regeerakkoord dat loopt tot 2017. Hij wees daarbij vooruit naar het Van Waarde-onderzoek van de Wiardi Beckman Stichting, dat in januari 2013 gepresenteerd gaat worden. De hele Partij van de Arbeid kan daarna discussiëren over een conceptresolutie. De Rode Hoed in Amsterdam was maandagavond afgeladen vol – hopelijk is dat zaterdag 26 januari weer het geval.
