Jan Kees is 6 jaar. Hij kan al wat lezen en wil dolgraag naar school om te leren en om met buurtkinderen te spelen. Maar hij wordt niet aangenomen omdat hij niet kan praten door een hersenverlamming. De ouders van Fatima spreken geen Nederlands. De basisschool adviseert Fatima ondanks de hoge citoscore VMBO omdat de school verwacht dat Fatima geen hulp van haar ouders zal krijgen.
De Nederlandse belofte begint bij de wieg en niet pas op je twintigste. Het mag niet uitmaken waar je geboren bent, met welke talenten of in welk gezin [1].
Wat heb je nodig om dezelfde mogelijkheden te hebben als ieder ander? [2]
Een goed huis begint bij een goede fundering. Een veilig liefdevol thuis zonder geweld is belangrijk. Goede voeding is essentieel zodat je hersenontwikkeling en lichamelijke ontwikkeling optimaal is. Goed onderwijs vanaf 4 jaar is vanzelfsprekend, toch? Ook voor Jan Kees voor wie het belangrijk is om vriendjes te ontmoeten. In deze coronatijd heeft dit aspect van naar school mogen gelukkig aandacht gekregen.
Wat is de een simpele en efficiënte manier om dit te bereiken?
Ik pleit voor het Italiaanse systeem:
- Italië financiert alleen openbaar onderwijs. Zo hoeven de scholen niet te concurreren met elkaar en zal elke school niet alleen de kansrijkste kinderen selecteren om hogere citoscores te halen. De directrices kunnen de kinderen indelen in heterogene groepen. Zo leren kinderen van diverse snit en talent elkaar kennen en waarderen.
- Ondersteuning voor de leerkracht komt in de klas. Er zijn geen aparte speciale scholen. De speciaal leerkracht werkt samen met de leerkracht in de klas. Zonder selectie door toetsen blijft de klas bij elkaar tot het einde van de middenschool. (14 jaar). Dan pas kiezen ze een richting: de technische school, de landbouwschool of het lyceum. Je keuze is doorslaggevend, niet de cijfers die je behaalde op de toetsen. Desgewenst krijg je een aangepast lesprogramma.
Zo creëer je de beste kansen voor iedereen. Kinderen van wie je het niet verwacht bereiken goede resultaten. Je moet dan wel hoge verwachtingen hebben van elk kind en daar je ondersteuning op aanpassen. Wetenschappelijk gezien leren kinderen het meeste van elkaar in heterogene klassen, zie de hoge Pisa scores van Italië. Zo leren ze elkaar kennen waardoor ze leren samen te leven en later samen te werken, niet gehinderd door onzinnige vooroordelen.
Eenmaal na school komen andere sociaal economische vraagstukken aan de orde, maar het fundament van een goed huis is dan al gelegd.
[1] John Rawls: Een theorie van rechtvaardigheid.
[2] Martha Nussbaum: Mogelijkheden schepen.
